2018-07-25, Czytaj ze mną
To już szósty tom serii wydawanej w Ośnie Lubuskim. Co roku odbywają się tam spotkania historyków specjalizujących się w średniowiecznej historii Kościoła, a przedstawione referaty publikowane są w kolejnych tomach pt. „Colloquia lubuskie”.
Organizatorem sesji jest Marek Golemski, historyk zajmujący się biskupstwem lubuskim, a patronuje im ksiądz Piotr Grabowski, proboszcz parafii św. Jana Apostoła w Ośnie Lubuskim.
*
Każda sesja Colloquiów ma inny temat podstawowy. Tym razem analizy badaczy koncentrowały się wokół „Znanych i nieznanych tradycji Kościoła lubuskiego w perspektywie 1050-lecia Chrztu Polski”.
Pierwszy artykuł dotyczy czasów przedchrześcijańskich. Archeolog Jarosław Lewczuk przedstawia swoje badania nad osadnictwem w okresie wczesnego średniowiecza i wpisuje weń informacje dotyczące początków biskupstwa lubuskiego. Samego biskupstwa dotyczy artykuł Marka Golemskiego „O genezie i pierwszych latach biskupstwa”. Autor rozważa temat – jak sam określa – „z innej perspektywy”, proponując nową koncepcję badawczą. Bożena Grabowska analizuje wszystkie informacje zawarte w kronikach Jana Długosza o tym biskupstwie, a Jerzy Łojko pisze o roli biskupów lubuskich w krzewieniu kultu Pięciu Braci Męczenników.
*
Dopełnieniem tych referatów o szerszym zasięgu jest szczegółowa analiza dokonana przez Marka Golemskiego i Krzysztofa Sochę tłoku pieczętnego notariusza i kanonika lubuskiego Brininga von Krakow. Na terenie dawnego biskupstwa w Górzycy w latach 2013-2016 prowadzono badania z użyciem wykrywaczy metali. Znaleziono wiele zabytków archeologicznych, a do najcenniejszych należy tu omówiony tłok pieczętny, czyli typariusz. Jest to znak wytłoczony przy pomocy twardego stempla zawierający obraz i napisy. Autorzy przeprowadzają szczegółową analizę znaleziska i dochodzą do wniosków istotnych dla historii całego biskupstwa.
*
Kościół p.w. wezwaniem św. Jakuba Apostoła w Ośnie Lubuskim jest cennym zabytkiem średniowiecznej architektury, ale jego stan techniczny wymaga gruntownego remontu. Od kilku lat taki remont jest prowadzony, a dokonania przedstawiane są w kolejnych rocznikach „Colloquiów”. Maciej Płotkowiak z Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie tym razem sumuje pierwszy etap konstrukcyjnych prac zabezpieczających przed katastrofą budowlaną. Sprawozdania te mają charakter techniczny, ale dokumentują wysiłek i sposoby dla zachowania historycznej substancji.
Na okładce gotycki ołtarz z Radzikowa (1370-1380).
***
„Colloquia Lubuskie. Znane i nieznane tradycje Kościoła lubuskiego w perspektywie 1050-lecia Chrztu Polski”. Red. Marek Golemski, wyd. Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Jakuba Apostoła w Ośnie Lubuskim, Ośno Lubuskie 2017, 120 s.
Korzystałam z egzemplarza w Dziale Regionalnym Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp.
Po raz pierwszy zapraszam do czytania „Pegaza Lubuskiego” online, a nie na wydruku. Bo nie ma wydruku, nie było także zwyczajowej promocji numeru z udziałem autorów tekstów i osób zainteresowanych literaturą tworzoną w Gorzowie. Takie czasy. Ale czytać można.