2018-02-23, Czytaj ze mną
We „Wprowadzeniu” do książki „Krajobraz kulturowy i zabytki Ziemi Międzyrzeckiej” Marceli Tureczek określa, że celem publikacji jest: „popularyzacja tych znanych oraz tych nieznanych walorów dziedzictwa kulturowego”.
A więc jest to książka adresowana do szerokiego kręgu odbiorców, bo „świadomość społeczna posiadanego dziedzictwa jest podstawowym warunkiem jego ochrony i promocji w wymiarze gospodarczym”.
*
Ziemia Międzyrzecka przez wieki znajdowała się na pograniczu wielkopolsko-brandenbursko-śląskim, żyli tu ludzie różnych narodowości i różnych religii, co wpływało na całkiem dobrze zachowany materialny i – znacznie trudniejszy w opisaniu – krajobraz kulturowy. Jej obszar to obecny powiat międzyrzecki z niewielkim powiększeniem o np. Gościkowo, Wiejsce i tereny w powiecie międzychodzkim. Zebrana przez Marcelego Tureczka wiedza na ten temat weszła do obszernej książki, a dopełniają ją czarno-białe zdjęcia z różnych okresów oraz dołączona płyta z tymi samymi zdjęciami, ale kolorowymi, jeśli było to możliwe.
*
Po omówieniu aspektów przyrodniczych, geograficznych i społecznych Ziemi Międzyrzeckiej oraz uwarunkowań historycznych, autor przechodzi do bardziej szczegółowej analizy . Prezentuje kolejno:
Każdy rozdział ma układ chronologiczny. Dowiadujemy się więc, co na obszarze Ziemi Międzyrzeckiej w kolejnych wiekach zbudowano, jakie cechy epoki mają dane obiekty, co z czasem zmieniono, co je wyróżnia itp. Taki układ jest bardzo pomocny w analizie zjawiska lub problemu, ale dla odbiorcy trudniejszy, bo np. informacji o wybranej miejscowości trzeba szukać w kilku miejscach. Pamiętać jednak trzeba, że książka ta nie jest łatwym przewodnikiem, w którym wszystko na talerzu. Daje wiedzę pogłębioną, zaczerpniętą z bardzo bogatej bibliografii i przeanalizowaną przez wnikliwego naukowca.
*
Dr hab. Marceli Tureczek jest pracownikiem naukowym Instytutu Historii Uniwersytetu Zielonogórskiego. Naukowo najpierw zajmował się dzwonami i ludwisarstwem na zachodnich ziemiach Polski, o czym świadczą jego książki: „Zabytkowe dzwony na Ziemi Lubuskiej” (Zielona Góra 2010), „Leihglocken. Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 roku przechowywane na terenie Niemiec” (Warszawa 2011), „Campanae quae in confinio sonant. Studium z dziejów ludwisarstwa na pograniczu śląsko-brandenbursko-pomorskim w XIII-XVIII wieku” (Zielona Góra 2015).
Bliska jest mu Ziemia Międzyrzecka, z której pochodzi, i jej poświęcił kilka książek naukowych oraz popularnych, m. in. „Międzyrzecz - dzieje miasta”, „Najstarsze dzwony na Ziemi Międzyrzeckiej”, „Zabytki w krajobrazie kulturowym Międzyrzecza i okolic”, „Zabytkowe parki w okolicach Międzyrzecza”. Przez kilka lat był współredaktorem (obok Bogusława Mykietowa) serii „Ziemia Międzyrzecka w przeszłości” oraz współorganizatorem konferencji na ten temat. Jest również autorem księgi
„Inskrypcje powiatu międzyrzeckiego do 1815 roku”, w której zarejestrował wszystkie przedmioty pochodzące sprzed 1815 roku, a posiadające napisy.
Jest prezesem Towarzystwa Historycznego Ziemi Międzyrzeckiej.
Zajmował się także historią miast i wsi Ziemi Międzyrzeckiej (Brójce, Trzciel, Wyszanowo, Stary Dwór), a przede wszystkim tożsamością narodową i kulturową mieszkańców Ziemi Lubuskiej. W gorzowskiej bibliotece są 52 książki jego autorstwa lub wydane pod jego redakcją. Dorobek godny podziwu, biorąc pod uwagę, że Marceli Tureczek nie ma jeszcze 40 lat.
*
„By chronić dziedzictwo kulturowe, konieczny jest proces jego upodmiotowienia jako tego czynnika, który łącząc w sobie wartości materialne i niematerialne wyznacza indywidualny i zbiorowy stosunek do zabytków” – uzasadnia swoją książkę Marceli Tureczek. A dziedzictwo nie tylko kształtuje tych, którzy w jego kręgu wzrastali, ale oddziałuje na tych, którzy chcą się z nim związać, np. inwestorów. Bo dziedzictwo kulturowe jest również, czego się nie docenia, ważnym elementem gospodarczym.
Książka „Krajobraz kulturowy i zabytki Ziemi Międzyrzeckiej” niesie wiedzę spisaną językiem naukowym. Mimo założonego na początku popularyzatorskiego charakteru, to nie jest łatwy przewodnik z informacjami o najbliższym środowisku. To książka adresowana do tych, którzy z wiedzy o swoim regionie tworzą walor społeczny.
***
Marceli Tureczek, „Krajobraz kulturowy i zabytki Ziemi Międzyrzeckiej”, Międzyrzecz 2017, 236 s.
Druk książki został sfinansowany ze środków publicznych przez Powiat Międzyrzecki. Publikacja nie ma charakteru komercyjnego i nie jest przeznczona do sprzedaży.
Jaromir
Po raz pierwszy zapraszam do czytania „Pegaza Lubuskiego” online, a nie na wydruku. Bo nie ma wydruku, nie było także zwyczajowej promocji numeru z udziałem autorów tekstów i osób zainteresowanych literaturą tworzoną w Gorzowie. Takie czasy. Ale czytać można.
Polskie Macondo
Gorzów gospodarczy naprawdę ciekawy
Jak piosenki disco polo
Publikacje o regionie w 2018 r.
Wawrów po sąsiedzku
To co pszczoły lubią najbardziej
Wnioski z polsko-niemieckiego jubileuszu
Pamięci Maxa Bahra
Fantasy po raz czwarty
