Były prezydent Gorzowa pisze do rady miasta

2024-07-08, Prosto z miasta

Przez kilka ostatnich dni Gorzów obchodził 767. urodziny. Mieliśmy uderzenie w Dzwon Pokoju, uroczystą sesję rady miasta, nadanie kolejnego tytułu Honorowego Obywatela Gorzowa Wielkopolskiego i sporo imprez muzycznych.

Fot. Urząd Miasta w Gorzowie

Podsumowaniem tych dni niech będzie list otwarty, jaki do gorzowskich radnych skierował były prezydent Gorzowa w latach 1994-98 Henryk Maciej Woźniak. Poniżej publikujemy jego pełną treść:

Gorzów, 2 lipca 2024 r.

Rada Miasta

Gorzowa Wielkopolskiego,

Pan Przewodniczący Robert Surowiec.

Panie Przewodniczący, Wysoka Rado!

W dniu 2 lipca, z okazji święta „urodzin Gorzowa” - kolejnej rocznicy założenia naszego miasta, pragnę zwrócić się ze szczególną prośbą.

Pragnę nawiązać do minionego czasu przygotowań do Jubileuszu 740 – lecia miasta oraz godnego przyjęcia Ojca Świętego Jana Pawła II w 1997 r., kiedy to podjętych zostało szereg istotnych decyzji. Pozwolę sobie przypomnieć – przebudowa Starego Rynku wraz z rekonstrukcją Fontanny Pauckscha oraz estetyzacja architektoniczna zabudowy przylegających ulic oraz utworzenie Alei Gwiazd gorzowskiej kultury w postaci spiżowych tablic w rynkowym bruku. Nowe akcenty – letnie kawiarnie na Rynku, wysepki kwiatowe wzdłuż jezdni, mała architektura (słupki żeliwne, gazony z herbem miasta) i kuliste głogi, które zastąpiły schorowane czerwone kasztany – tworzyły nowy image śródmieścia, który uzupełniały gołębie uganiające się - po rynkowym bruku - po raz pierwszy w polskim Gorzowie.

Wszystkie te przedsięwzięcia, należące do świata materii – ważne, ale i przemijające - współgrały z wydarzeniami z kategorii idei – o wiele ważniejszymi wydarzeniami mającymi za cel zakorzenianie społeczności gorzowskiej w historii miasta, tej odległej i tej najnowszej. To właśnie one wspólnie kreują wizerunek oraz tożsamość mieszkańców Gorzowa. Odbudowa Fontanny Pauckscha, w setną rocznicę jej odsłonięcia, dokonała się w efekcie porozumienia zarządu miasta Gorzowa z zarządem Bundesarbeitsgemeinschaft Landsberg Stadt und Kreis, mającego charakter umowy o współfinansowaniu tego przedsięwzięcia. Już sam fakt umowy władz miasta Gorzowa z zagraniczną organizacją reprezentującą przedwojennych, niemieckich mieszkańców Landsberga, był wydarzeniem samym w sobie, był konsekwencją świadomego, odważnego przywództwa. Głównym celem było nie tylko fizyczne odtworzenie wizerunkowego symbolu przedwojennego miasta, ale przez to właśnie zwrócenie się w stronę landsberskiej historii miasta – tym samym przyznanie, że niemiecka historia miasta jest również naszą gorzowską historią. Było to na owe czasy rewolucyjne spojrzenie władz i mieszkańców aktualnie zamieszkujących miasto na tzw. Ziemiach Odzyskanych, na jego wcześniejszą historię, przecież obcą etnicznie, kulturowo i religijnie. To swoiste przyznanie się do wcześniejszej obcej historii, było więc, co do zasady równoznaczne z jej zaakceptowaniem, zaadaptowaniem. Wyrazem tego były udział w uroczystościach jubileuszowych wspólnie z gorzowianami przedstawicieli przedwojennych mieszkańców – Landsberżan oraz władz miasta Herford, opiekującego się landsberską diasporą. Podniosłą uroczystość na Starym Rynku poprzedziło nabożeństwo ekumeniczne w gorzowskiej katedrze w intencji miasta oraz wszystkich, obecnych i dawnych mieszkańców miasta. Nabożeństwo ekumeniczne, jakiego gorzowska katedra w swej długiej historii dotąd nie widziała. Zgromadzeni wokół ołtarza celebransi bp. Ordynariusz ks. Adam Dyczkowski i bp kościoła ewangelickiego z Wrocławia ks. Ryszard Bogusz oraz ks. Ulrich Luck, profesor teologii z Kilonii, landsberżanin wygłaszający, niczym kaznodzieja, okolicznościowe kazanie z katedralnej ambony – z gestem pojednania i wspólnym błogosławieństwem dla Miasta i jego córek i synów, gdziekolwiek oni są. To, ze wszech miar, wyjątkowe wydarzenia.

Uroczystości jubileuszu 740-lecia miasta uzupełniło wykonanie, pierwszy raz po wojnie, słynnego w świecie marsza Alte kameraden, autorstwa landsberskiego kompozytora Carla Teicke. Tak oto te wydarzenia, nie mające precedensu, przeorywały świadomość społeczeństwa gorzowskiego – jeszcze niedawno najczęściej wrogo nastawionego do niemieckiej historii miasta oraz wspólnoty landsberskiej „jeszcze wczoraj” nastawionej roszczeniowo wobec historycznych zmian nad Wartą i Odrą zaistniałych po pokoju poczdamskim - stawały się fundamentem współczesnej, nowej – europejskiej tożsamości Gorzowa. Jeśli zwarzyć, że równo miesiąc wcześniej – 2 czerwca, Gorzów, w tym Katedra na Starym Rynku, gościł Jana Pawła II, bez wątpienia były to wydarzenia historycznej rangi.

A przy tym, jeszcze młoda, lecz oczywista polska samoświadomość kulturowa była źródłem inspiracji uczczenia pamięci wybitnych gorzowskich twórców kultury w postaci odlewanych w brązie tablic umieszczonych w bruku odnowionego Rynku. Tak oto, 17 lipca 1997 roku powstała gorzowska Aleja Gwiazd, która sama w sobie stała się zbiorem dzieł sztuki rzeźbiarskiej autorstwa gorzowskich plastyków. Raczkująca wciąż gorzowska tożsamość potrzebowała wzbogacenia o świat nowych wartości ideowych – tym stało się ustanowienie tytułu Honorowy Obywatel Gorzowa. Z założenia, osoby obdarzane tą godnością, dzięki swojej wyjątkowości, poprzez ich szczególne zasługi dla miasta, miały stawać się wzorcami godnymi naśladowania. Takimi wzorami, byli pierwsi Honorowi Obywatele – Ojciec Święty Jan Paweł II – wielce zasłużony dla katolickiej tożsamości Gorzowa oraz pierwszy starosta gorzowski i wicewojewoda poznański Florian Kroenke – wielce zasłużony dla stworzenia fundamentów polskiego Gorzowa i jego regionalnej rangi.

Zapoczątkowana wówczas tradycja, w późniejszych latach zaowocowała nadaniem tej godności wielu osobom zasłużonym dla Gorzowa.

Jest jednakże osoba, która bez wątpienia zasłużyła na godność Honorowego Obywatela Gorzowa -Tomasz Kucharski, najwybitniejszy w historii Gorzowa sportowiec. Co więcej, Tomasz Kucharski, to nauczyciel, wychowawca młodzieży – gorzowskich mistrzów sportu – dyrektor Zespołu Szkół Mistrzostwa Sportowego w Gorzowie. To wreszcie czynny trener i działacz sportowy – członek władz PKOl. Już pierwszy wielki wyczyn sportowy Tomasza Kucharskiego został doceniony publicznym hołdem miasta w trakcie powitania zorganizowanego przez władze miasta na Starym Rynku po Jego powrocie z pierwszym złotym medalem mistrzostw świata w 1997 r. A jednak podziękowanie za całokształt Jego wielkiej kariery, to odrębna sprawa. Przy okazji, chciałbym zainteresować Państwa Radnych projektem stałego połączenie Kanału Ulgi z rz. Wartą, co umożliwiło by urządzenie torów regatowych na Kanale, które stały by się podstawą powołania wojewódzkiego centrum wioślarstwa i kajakarstwa, którego nazwę być może kiedyś nasi następcy uzupełnili by …im. Tomasza Kucharskiego. Owe połączenie wodne, uzupełniając już zrealizowany projekt budowy nadwarciańskich bulwarów i promenady, jeszcze bardziej „odwracało by Gorzów twarzą do rzeki”, tworząc pętlę wodną i nową istotną atrakcję miasta – pasażerskie tramwaje wodne oraz warunki do rekreacji wodnej ( kajaki, łódki, rowery wodne), a także zagospodarowanie korony wałów przeciwpowodziowych do codziennej rekreacji – rowery, jogging itp.

Pragnę też wrócić do Alei Gwiazd, jest bowiem jeszcze postać, którą nie sposób przeoczyć ani zapomnieć – Marian Klaus, jeden z twórców życia muzycznego powojennego Gorzowa, kompozytor, nauczyciel muzyki i wychowawca młodzieży. Marian Klaus bez wątpienia zasłużył na „swoją” tablicę w Alei Gwiazd gorzowskiej kultury, a sama Aleja na kontynuację.

W przekonaniu, że siła każdego miasta bierze się z mądrej kontynuacji dzieł poprzedników aktualnie rządzących, oraz że gorzowska tożsamość potrzebuje nieustannego pielęgnowania, nieustannego wzbogacania o utrwalanie pamięci wydarzeń i osób, zwracam się do Wysokiej Rady z niniejszą prośbą.

Na marginesie pragnę zwrócić uwagę, że herb miasta w Odznace Honorowej Miasta Gorzowa nie jest zgodny z oficjalnym wzorem herbu miasta ustanowionym przez Radę Miejską w dniu 24 grudnia 1994 roku.

Ponadto, pozwolę sobie na zakończenie złożyć gratulacje z okazji obdarzenia Państwa Radnych zaufaniem wyborców oraz życzyć odwagi, determinacji i bezkompromisowości w realizacji słusznych aspiracji naszego miasta, wojewódzkiego Gorzowa.

Wysoka Rado, Szanowni Państwo Radni, będąc w „dniu urodzin Gorzowa” daleko od naszego miasta, pozwalam sobie przesłać niniejsze wystąpienie pocztą elektroniczną.