1 września

2024-09-01, Kalendarium

1899 r. (125 lat temu) – do mieszkań w Gorzowie popłynął pierwszy prąd elektryczny; doprowadzenie energii elektrycznej związane było z budową tramwaju elektrycznego w mieście, toteż w pierwszej kolejności zelektryfikowane zostały domy wzdłuż linii tramwajowych...

Zdarzyło się:

1854 r. (170 lat temu) – okolice Gorzowa nawiedziła największa powódź od pół wieku i pierwsza od 1804 r. powódź letnia w mieście; tego dnia wody Warty podniosły się na poziom 8 stóp i 8 cali ponad punkt zerowy na wodowskazie, lustro wody znajdowało się na wys. 24,6 m nad poziom Bałtyku, nazajutrz wysoka fala dotarła do Kostrzyna, gdzie osiągnęła poziom 12 stóp i 3 cali; jak pisał Henning, niesłychane opady deszczu, które w końcu czerwca, na początku lipca i w środku sierpnia osiągnęły niczym w strefie podzwrotnikowej poziom nawałnicy, spłynęły w dół całego Nadodrza i spowodowały swym szalonym, potwornym prądem straszne wezbranie spokojnych dotąd rzek..;. maksymalny dzienny opad wyniósł w lipcu pod Poznaniem 37 mm, w sierpniu pod Raciborzem 78,4 mm; sama Warta nie osiągnęła tak wysokiego poziomu, jak inne rzeki, jednakże tylko w pow. gorzowskim zalane zostały 23 432 morgi [= 5982 ha] ziemi, a szkody oszacowano na 104 333 tal.

1899 r. (125 lat temu) – do mieszkań w Gorzowie popłynął pierwszy prąd elektryczny; doprowadzenie energii elektrycznej związane było z budową tramwaju elektrycznego w mieście, toteż w pierwszej kolejności zelektryfikowane zostały domy wzdłuż linii tramwajowych, ale jeszcze przed I wojną światową rozpoczęła się elektryfikacja peryferii miasta i powiatu.

1939 r. (85 lat temu) – stacjonujący w Landsbergu 50. pułk piechoty [IR 50], którym dowodził płk. Theodor Kretzschmer (1888-1941), wziął udział w agresji na Polskę; dowódca opublikował później swe wspomnienia Das I.R. 50 im polnischen Feldzug 1939.

1949 r. (75 lat temu) – rozpoczęła działalność Publiczna Szkoła Powszechna TPD przy ul. Przemysłowej 22, dziś II LO; pierwszy rok zainaugurowała także Szkoła Podstawowa nr 8, która istniał do 1953 i mieściła się w budynku przy ul. Estkowskiego 13; Gimnazjum Krawieckie zostało Przekształcone w 3-letnie Państwowe Liceum Przemysłu Odzieżowego, Gimnazjum Gospodarcze – w Państwową Szkołę Przemysłu Gastronomicznego, a Państwowe Liceum Rolnicze w Zieleńcu stało się Technikum Rachunkowości Rolnej.

1949 r. (75 lat temu) – tkalnia jedwabiu została wydzielona jako oddział Państwowej Fabryki Sztucznego Włókna nr 5, dając początek późniejszej „Silwanie”.

1954 r. (70 lat temu) – istniejąca od 1948 r. Szkoła Podstawowa nr 7 otrzymała własną siedzibę w nowo odbudowanym budynku przy ul. Estkowskiego 3, z tego powodu szkoła ta liczy swe tradycje dopiero od 1954 r.

1959 r. (65 lat temu) – przy Technikum Chemicznym powstała Zasadnicza Szkoła Włókiennicza (dziś Zespół Szkół Odzieżowych) i Przyzakładowa Szkoła Zawodowa GZWS, utworzono także Szkołę Przyzakładową przy ZM „Gorzów”, samodzielną działalność rozpoczęła Szkoła Rzemiosł Budowlanych.

1964 r. (60 lat temu) – pierwszy rok nauki zainaugurowała Szkoła Podstawowa nr 15, usamodzielniło się Technikum Budowlane, w jego strukturze znalazła się nowo założona Przyzakładowa Szkoła Zawodowa GPB „Zachód” oraz Państwowa Szkoła Techniczna.

1964 r. (60 lat temu) – w Kostrzynie otwarto nową ,,tysiąclatkę'' – SP nr 2; dyrektorem był Jerzy Trepczyk

1969 r. (55 lat temu) – przy Techniku Elektro-Mechanicznym utworzono pierwszy oddział Zasadniczej Szkoły Elektrycznej, w miejsce Technikum Gospodarczego powstało Technikum Gospodarczo-Gastronomiczne.

1974 r. (50 lat temu) – nowym prorektorem Filii AWF został doc. dr Tadeusz Łobożewicz (1935-2002), który zastąpił Lecha Erdmanna (1931-2021); nowo utworzone stanowisko prodziekana ds. studenckich objął dr Włodzimierz Puczyński (1931-2011).

1974 r. (50 lat temu) – Andrzej Rozhin (1940-2022) został dyrektorem i kierownikiem artystycznym Teatru im. Osterwy, kierownikiem literackim – Maciej Szybist; A. Rozhin kierował sceną gorzowską przez 3 lata.

1984 r. (40 lat temu) – w Kostrzynie rozpoczęła działalność SP nr 4 im. Wojsk Ochrony Pogranicza.

1984 r. (40 lat temu) – przy ul. Wróblewskiego 32 otwarto nowe przedszkole, dziś Przedszkole Miejskie nr 23 im. Małego Tygryska Pietrka.

1984 r. (40 lat temu) – w Sądzie Wojewódzkim powstał Wydział Penitencjarny.

1989 r. (35 lat temu) – miejska inauguracja roku szkolnego odbyła się w Szkole Podstawowej nr 21 przy ul. Taczaka, pierwszej szkole na Piaskach, wybudowanej w 1986-1989 z inicjatywy mieszkańców, pierwszym dyrektorem została Urszula Łaszczewska.

1989 r. (35 lat temu) – powstało III LO, które w połączeniu z SP 17 utworzyło Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 3 o profilu sportowym, pierwszy tego typu w województwie, dyrektorem ZSO nr 3 została mgr Wiesława Cwojdzińska.

1989 r. (35 lat temu) – w miejsce zakładowego żłobka przy ul. Walczaka 4 uruchomiono Przedszkole Zakładowe ZWCh „Stilon” nr 10, najmłodsze i ostatnie przedszkole „stilonowskie”, obecnie Przedszkole Miejskiej nr 33.

1989 r. (35 lat temu) – przewodniczący WRN Stanisław Nowak wziął udział. w obchodach 50-lecia napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę we Frankfurcie/O.

1989 r. (35 lat temu) – wyruszyła IV wyprawa Śródziemnomorska Gorzowskiego Klubu Działalności Podwodnej „Marlin” – „Senegal 89”. trasa wiodła przez Czechosłowację, Austrię, Włochy, Francje Hiszpanię, Maroko, Saharę Zachodnią, Mauretanie, a w drodze powrotnej – przez Portugalię, RFN i NRD, kierownikiem wyprawy był Mirosław Telesiński, mechanik sprzętu nurkowego, w skład wchodzili także Józef Cieleń (1941-2009), zastępca kierownika, instruktor nurkowania I stopnia, Andrzej Wierchowicz, prezes „Marlina”, pilot wyprawy, Jarosław Muszyński, płetwonurek i kierowca, Roman Kwaśny, drugi kierowca, Piotr Raginia, płetwonurek i kwatermistrz, Piotr Pindara, płetwonurek, kamerzysta i fotograf, Sławomir Karaś, płetwonurek, mechanik samochodowy i preparator; powrót nastąpił pod koniec listopada.

1989 r. (35 lat temu) – nowym dyrektorem Teatru im. Osterwy został Marek Mokrowiecki; sceną gorzowska kierował tylko przez 1 sezon.

2014 r. (10 lat temu) – rozpoczęło działalność Akademickie Gimnazjum Mistrzostwa Sportowego, w którym naukę rozpoczęło 18 koszykarek.

2014 r. (10 lat temu) – rozpoczęła działalność Pierwsza Szkoła Podstawowa Montessori, którą założyło Stowarzyszenie Edukacyjne „Razem”, dyrektorem jest Piotr Zwierzchlewski.

2015 r. – wieczorem przez północną częścią województwa i Gorzów przeszła nawałnica, w ciągu 39 minut między 20.16 a 20.55 spadło 31,7 mm deszczu, wiał wiatr szybkością 21 m/s (75,6), najbardziej intensywny deszcz i wichura trwały tylko kilka minut; powalone drzewa uwięziły pod Dobiegniewem pociąg z Poznania do Szczecina, wichura zerwała lub uszkodziła dachu m.in. w Niwicy, Czechowie i innych podgorzowskich wsiach, w Santoku zawalił się stary budynek gospodarczy, w Gorzowie ulewa zalała m.in. ul. Jagiełły i Grobla, zwalona wierzba spadła na samochód w rejonie ul. Fabrycznej i Wawrzyniaka, powalone drzewa zniszczyły sygnalizację świetlną przy ul. Przemysłowej, przystanek autobusowy na Grobli; ponad 20 tys. gospodarstw w okolicy miasta pozbawionych było prądu.

2016 r. – rozpoczęła działalność Akademia im. Jakuba z Paradyża, powstała w miejsce PWSZ.

2021 r. – rozpoczęło działalność Centrum Edukacji Zawodowej i Biznesu, utworzone na bazie Zespołu Szkół Mechanicznych, Zespołu Szkół Budowlanych i Samochodowych oraz Centrum Kształcenia Zawodowego; dla potrzeb CEZiB zaadaptowano kompleks budynków dawnego szpitala miejskiego przy ul. Warszawskiej.

2022 r. – w ZSTiO powstała pierwsza w woj. lubuskim klasa celno-skarbowa.

Urodzili się:

1924 r. (100 lat temu) – Bronisław Golczak, b. piłkarz, w 1949-1950 bramkarz „Włókniarza” Gorzów, zm. w 2001 r.

1929 r. (95 lat temu) – Zenon Bereżecki, pionier miasta, jeden z ostatnich żyjących absolwentów Liceum Felczerskiego w Gorzowie i b. pracownik pogotowia, zm. w 2021 r.

Zmarli:

2003 r. – Aleksander Kowalczyk (53 l.), scenograf; w l. 1973-2002 pracował w pracowni plastycznej Teatru Osterwy,

2003 r. – Wirgiliusz Barzycki (72 l.), klejarz w tkalni pneumatycznej w „Silwanie”, b działacza partyjny w „Silwanie”, b. członek KM PZPR (1981-1983) i Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej (1981-1983).

2006 r. – Janusz Pastor (69 l.), b. piłkarz „Unii” Gorzów grał (1956).

2008 r. – Janusz Wacławek (73 l.), b. dyrektor GKB w Gorzowie (1975-1984).

2021 r. – dr hab. prof. AJP Tadeusz Rynkiewicz (68 l.), pracownik naukowy i trener kajakarstwa.